– Nguyễn Văn Khanh – 
Năm nay chẳng biết bà Hillary Clinton có loan báo quyết định tranh cử tổng thống hay không, nhưng gần như chắc chắn, bà sẽ ảnh hưởng khá nhiều ở cuộc bầu cử giữa kỳ 2014 trước khi cử tri toàn quốc đặt chân vào phòng phiếu chọn người đại diện ở Thượng và Hạ Viện Liên Bang.
Điều này được thể hiện rõ từ những ngày cuối năm 2013.
Tổ chức tự nguyện mang tên “Ready for Hillary” là tổ chức đầu tiên công khai lên tiếng kêu gọi mọi người dồn phiếu cho những ứng cử viên mà bà Clinton ủng hộ, để “2 năm tới đẩy mạnh những chính sách bà muốn thực hiện, tạo thuận lợi cho bà khi bước vào Tòa Bạch Ốc”, theo như lời cô Angeline McMahon, một trong những thành viên thuộc hàng nồng cốt của tổ chức mới được thành lập cách đây chỉ một năm. Bên cạnh đó, sự xuất hiện của bà Cựu Ngoại Trưởng Mỹ với những ứng viên tranh cử chức dân biểu hay thượng nghị sĩ sẽ được giới truyền thông Hoa Kỳ và thế giới đặc biệt quan tâm, vì “không chỉ vận động giúp cho người ra tranh cử, bà Clinton còn bán chính thức vận động lẫn dọn dường cho chính bà, đồng thời muốn dựng một lực lượng đồng minh ở Quốc Hội” như chiến lược gia Sean Williams từng làm việc với Ủy Ban Dân Chủ Trung Ương nhận xét, bảo thêm cho dù vẫn chưa biết liệu nhân vật đang được chú ý đến nhiều nhất trong chính trường “có ra tranh cử tổng thống hay không”.
Từ năm ngoái tiếng nói của bà Clitnon đã thật quan trọng trong những cuộc bầu cử cấp địa phương, sau cuộc vận động thành công giúp 2 người bạn là ông Terry McAuliffe trở thành thống đốc của tiểu bang Virginia và giúp ông Bill de Blasio lấy được ghế thị trưởng của thành phố New York. Chiến lược gia Dân Chủ Williams tin tưởng “99.99% thế nào bà cũng sẽ làm tiếp những điều đó để giúp bạn bè và những đồng minh chính trị” nói đùa “biết đâu chừng trong năm 2014, tên và hình ảnh của bà sẽ xuất hiện trên TV, trên mặt báo nhiều hơn tên và hình ảnh của Tổng Thống Barack Obama”. Ngay chính những người đang giữ trách nhiệm điều hành cuộc vận động của đảng Dân Chủ cũng mong điều đó, hy vọng bà nhận lời tham gia để kiếm thêm ghế ở Hạ Viện và giữ vững khối đa số Thượng Viện.
Phía văn phòng của bà Clinton nhất định không trả lời bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến chuyện này. Giới truyền thông thủ đô vẫn nhắc lại chuyện hồi đầu năm 2013 sau khi bà Clinton mới hết làm ngoại trưởng, ông phát ngôn viên Nick Merrill nói với báo chí “bà sếp phải nghỉ ngơi đã chứ, đâu có vội tính bước kế tiếp”. Khi gặp lại hồi cuối năm 2013, ông này cũng khéo léo nhắc nhở 3 điều: thứ nhất “mình vẫn còn năm trong năm 2013, thứ nhì “vẫn còn quá sớm”; và điều thứ ba “bà sếp chưa tính gì cho năm 2014 đâu”.
Kiểu tóc mới cho 2016?
Bên Cộng Hòa thì nói thẳng “chắc chắn bà Clinton sẽ có mặt trong những cuộc vận động 2014” như ông phát ngôn viên Brad Dayspring của Ủy Ban Tranh Cử Thượng Viện Cộng Hòa từng nói trong cuộc tiếp xúc cuối năm với báo chí: “chuyện bà Clinton vận động cho đảng Dân Chủ là điều đương nhiên, thế nào bà cũng chọn một số địa điểm quan trọng để xuất hiện, vừa giúp cho ứng cử viên Dân Chủ vừa giới thiệu bà ta với cử tri”. Ông Dayspring còn nói “chúng tôi (Cộng Hòa) đã tình toán đến chuyện này từ đầu năm ngoái (2013)”, ý muốn bảo theo cách nhiền của bên Cộng Hòa, bà Clinton xin thội chức ngoại trưởng để có thì giờ vận động cho chức tổng thống. Nghe đâu cánh Cộng Hòa có cả một kế hoạch để chống đỡ cũng như có cả một danh sách những địa điểm họ nghĩ bà Clinton sẽ xuất hiện dưới danh nghĩa vận động cho đảng và cho các ứng cử viên của đảng.
Điều nêu trên cũng là điều phu quân của bà -cựu Tổng Thống Bill Clinton- nói tới trong cuộc phỏng vấn trên đài CNN hồi tháng trước, đại để cho rằng bà Clinton sẽ đợi cho đến khi cuộc bầu cử giữa kỳ 2014 hoàn tất rồi mới loan báo quyết định tranh cử. “Nhà tôi nghĩ dân chúng vẫn bận rộn với chuyện kinh tế (trong năm 2014)” và còn nói phải chọn đúng thời điểm mới có thể loan báo sẽ ra tranh cử tổng thống “vì ngay sau đó là một thời gian vận động kéo dài nhiều năm trời” cho đến khi cuộc bầu cử hoàn tất vào năm 2016.
Cũng trong cuộc phòng vấn đó, Cựu Tổng Thống Clinton có nói tới một số hoạt động của riêng ông nhưng cũng nhất định không nói gì tới kế hoạch của bà vợ. Ông sẽ có mặt trong buổi vận động quyên tiền cho Thượng Nghị Sĩ Mark Pryor của tiểu bang Arkansas, xuất hiện trong đoạn video ngắn kêu gọi cử tri Kentucky ủng hộ ứng cử viên Alison Lundergan Grimes ra tranh cử đối đầu với ông Chủ Tịch Khối Thiểu Số Cộng Hòa Mitch McConnell… Ngay sau đó phát ngôn viên Matt Canter của Ủy Ban Vận Động Dân Chủ Thượng Viện thông báo “những gì Tổng Thống Clinton đã nói chỉ là một phần nhỏ trong kế hoạch vận động cho đảng”, tiếp theo là “tôi có thể nói chắc chắn là Tổng Thống Clinton sẽ tham gia, quý vị sẽ có dịp trông thấy ông trong những cuộc vận động”. Còn bà Clinton thì sao? Ông Canter từ chối trả lời câu hỏi mọi người đang muốn biết.
Những nhà hoạt động chính trị ở thủ đô đều tin bà Clinton cũng sẽ xuất hiện, có thể cùng với chồng và cũng có thể sẽ đứng một mình trong những buổi tiếp xúc với cử tri. Những nhân vật ông Clinton nêu tên đều là những người thân với gia đình, một số người khác đã từng giúp bà trong cuộc tranh cử tổng thống hồi 2008, chẳng hạn như chồng của bà Thượng Nghị Sĩ Jeanne Shaheen của New Hampshire từng giữ vai trò Trưởng Ban Vận Động cấp tiểu bang, đi kèm với một danh sách khá dài những ứng viên bà “có nợ tình nghĩa”, phải đền đáp ân tình bằng cách vận động giúp họ.
Nếu bà Clinton tham gia trực tiếp vào cuộc bầu cử 2014, chuyện gì sẽ xảy ra? Ông Dayspring của đảng Cộng Hòa trả lời “uy tín của bà sẽ tăng nếu phía Dân Chủ thành công, nhưng nếu họ thất bại, lúc đó tình hình sẽ thay đổi ngay”. Ông tin rằng “cử tri sẽ theo dỗi rất những ứng cử viên bà Clinton nhận lời vận động giúp, xem những người này có phải là những người họ chấp nhận được hay không”. Điều quan trọng nhất, theo ông, “cử tri muốn thấy những khuôn mặt mới, lối làm việc mới”, nếu bà Clinton tiếp tục đi sát với những “người cũ”, điều đó “chưa hẳn đã hay”. Một nhân vật từng làm việc với bà Clinton cũng tán thành điều đó, cho rằng trong chính trị “thời điểm rất quan trọng” nhưng “chọn người để ủng hộ cũng quan trọng chẳng kém”, đừng để “cái sảy nó nảy cái ung”.
Nhưng bất kể bà Clinton có tham gia vận động ở cuộc bầu cử giữa kỳ 2014 hay không, nhưng người ủng hộ bà vẫn nhắm vào cái đích xa hơn mà hô đặt ra ngay từ đầu: thúc dục bà ra tranh cử tổng thống, kêu gọi cử tri ủng hộ bà để nước Mỹ có bà tổng thống đầu tiên. Cô Seth Bringman của “Ready for Hillary” tin sẽ thành công ở cả 2 mục tiêu này “vì thời cơ đã đến, người dân Mỹ đã sẵn sàng bỏ phiếu cho một phụ nữ lên lãnh đạo đất nước” và người phụ nữ đó “chính là bà Clinton”. Muốn đạt được những điều này, “tất cà những người ủng hộ bà Clinton phải bắt tay vào việc ngay từ bây giờ, tham gia vào cuộc bầu cử giữa kỳ 2014 giúp bà đặt nền tảng cho cuộc đua 2016”. Ông Mitch Steward của tổ chức này nhắc nhở “Tổng Thống Obama cần tới 2 triệu vận động viên để tái đắc cử, thành ra bắt đầu càng sớm số vận động viên tham gia sẽ càng nhiều”.
Một tổ chức khác mang tên EMILY’s List chú trọng đến những vấn đề liên quan đến nữ giới cũng có những hoạt động tương tự, được thực hiện qua chương trình “Madam President” để thúc đẩy phụ nữ tham gia vào cuộc bầu cử 2016 cũng như “để ủng hộ một người phụ nữ ra tranh chức tổng thống”. Năm ngoái tổ chức này đã mở 2 cuộc thảo luận ở Iowa và New Hampshire, hãnh diện khoe “trong tháng này chúng tôi sẽ có cuộc thảo luận thứ 3 ở Nevada” và chắc chắn sẽ mở một cuộc thảo luận khác ở Iowa, là nới tất cả các ứng viên muốn làm chủ Tòa Bạch Ốc đều nhắm tới khi cuộc tranh cử sơ bộ khởi đầu.
Tháng trước tờ Des Moines Register có mở cuộc thăm dò cử tri Iowa, kết quả cho thấy 89% cử tri Dân Chủ trong tiểu bang nói họ có cảm tình với bà Hillary Clinton, 73% cử tri Cộng Hòa có cảm tình với Dân Biểu Paul Ryan, nhân vật từng đứng phó cho liên danh Mitt Romney và là người mới hoàn thành cuộc đàm phán ngân sách 2014 và 2015. Cuộc thăm dò tức khắc đưa cả bà Clinton và ông Ryan trở thành những nhân vật đáng chú ý nhất cho cuộc đua chính trị 2016, dù cả ông lẫn bà đều chưa cho biết có muốn thay chỗ của ông Barack Obama hay không.
