Nguyễn Văn Khanh 
Hầu hết các nhà quan sát chính trị ở Hoa Kỳ đều đưa ra nhận định cho rằng vẫn chưa thể biết tình hình cuộc bầu cử tổng thống 2016 sẽ như thế nào, cho dù đảng Dân Chủ chiến thắng cuộc bầu chọn thống đốc ở tiểu bang Virginia và việc ông Thống Đốc New Jersey Chris Christie tái đắc cử vẻ vang giúp ông ta trở thành một ứng viên sáng giá bên đảng Cộng Hòa.
Chia sẻ với báo chí ngay sau khi ông Terry McAuliffe đắc cử thống đốc Virginia tối thứ Ba vừa qua, Giáo Sư Larry Sabato cho rằng “vẫn còn quá sớm để có thể biết tình hình cuộc đua tranh chức tổng thống 2016 sẽ ra sao”, dù ông tin sau nhiều năm trời gặp khó khăn, “đảng Dân Chủ sẽ vững mạnh hơn ở Virginia sau chiến thắng của ông McAuliffe” và những chính trị gia Cộng Hòa “sẽ quan sát rất kỹ những hoạt động của ông Thống Đốc Christie trong những ngày tháng sắp tới”.
Ông McAuliffe đắc cử với số phiếu khít khao trước đối thủ chính trị là ứng viên Ken Cuccinelli nhờ vào khoản tiền vận động khổng lồ và sự xuất hiện để giúp ông vận động tranh cử của những nhân vật nồng cốt trong đảng như Tổng Thống Brack Obama, Phó Tổng Thống Joseph Biden, ông bà Cựu Tổng Thống Bill Clinton. Sự xuất hiện của cả Phó Tổng Thống Biden lẫn bà Cựu Ngoại Trưởng Hillary Clinton “dù để vận động cho một ứng viên cùng đảng” nhưng chắc chắn “sẽ được nhiều người coi là dấu hiệu cho thấy cả 2 người đều đang nghĩ đến 2016, dù chưa biết lúc nào họ sẽ tuyên bố quyết định ra tranh cử”.
Trong khi đó Thống Đốc Christie tái đắc cử với số phiếu gần gấp đôi số phiếu đối thủ có được, nhờ vào cảm tình và niềm tin ông xây dựng được với cử tri sau cơn bão Sandy. Từ tháng tới ông sẽ nắm chức Chủ Tịch Hiệp Hội Thống Đốc Cộng Hòa và với vai trò quan trọng này, “ông Christie sẽ có cơ hội đi khắp mọi nơi với danh nghĩa giúp đảng hoạt động, nhưng cũng để giúp ông cơ hội tự giới thiệu với cử tri toàn quốc”, theo nhận xét của Cựu Thống Đốc Harley Barbour của tiểu bang Mississippi, nói thêm “tương tự như ông Mitt Romney đã làm khi nắm chức vụ này và chức thống đốc tiểu bang Massachussetts”, nhắc lại chuyện mới năm ngoái ông Romney từng đại diện đảng dự cuộc đua chính trị quan trọng nhất nước Mỹ.
Tuy nhiên theo lời ông Alex Castellanos, từng giữ vai trò cố vấn đặc biệt cho Ủy Ban Tranh Cử Mitt Romney hồi 2008, ông Christie “chưa có được danh sách những người ủng hộ” như ông Romney từng có trước đây. Ông Castellanos còn cho rằng ông Christie “phải chứng tỏ là người của đảng” vì một phần không nhỏ cử tri Cộng Hòa vẫn không hài lòng trước những hình ảnh và lập trường “bị xem là đi quá sát với Tổng Thống Dân Chủ Obama”, đồng thời thành phần cử tri cốt cán Cộng Hòa “chưa quên mới năm ngoái ông Christie từng lên tiếng ca ngợi ông Obama là một nhà lãnh đạo tài giỏi” giữa lúc cuộc tranh cử tổng thống chưa phân thắng bại, và đến giờ “nhiều người vẫn tin phát biểu đó đã giúp cho ông Obama tái đắc cử nhiệm kỳ 2”.
Nhưng ít nhất, “ông Christie đang đi đúng đường đảng Cộng Hòa đã đặt ra hồi đầu năm nay là phải lấy được lá phiếu của những tập thể cử tri gồm phụ nữ, thiểu số, giới trẻ và thành phần cử tri độc lập”, là nhận xét được nhà bình luận Sean Sullivan đưa ra, đi kèm với những con số dẫn đến chiến thắng của ông Thống Đốc tiểu bang New Jersey: 56% cử tri nữ giới cho biết bỏ phiếu cho ông, 51% cử tri gốc thiểu số ủng hộ ông, đặc biệt là 31% cử tri thuộc thành phần trẻ, cấp tiến, thường ủng hộ đảng Dân Chủ cũng tin tưởng ở ông, “có nghĩa là ông Christie biết phải làm gì để thu hút số phiếu cần có” nếu ông tranh cử vào năm 2016. Thượng Nghị Sĩ Cộng Hòa Orrin Hatch tán thành ý kiến đó, cho rằng “không chọn ông Christie thì quả là quá dại”, lại còn đề nghị ông Christie “nên cho bà Thống Đốc Sunana Martinez của tiểu bang New Mexico đứng cùng liên danh”, gọi đó là cặp đôi chính trị gia sẽ giúp đảng lấy lại Tòa Bạch Ốc.
Điều đó có nghĩa là ông Thống Đốc Christie sẽ gặp muôn vàn thuận lợi nếu ra tranh cử tổng thống? Chưa chắc! “Tôi rất bực mình khi nghĩ đến ông Christie”, một cư dân trong tiểu bang New Jersey viết trên trang blog của nhật báo The Washington Post. “Tôi bực khi nghĩ đến con số 16% công nhân tiểu bang bị thất nghiệp, chính phủ nợ 282 tỷ, mỗi năm ông ta phải vay thêm 300 triệu để có tiền trả cho những người lãnh hưu bổng, kinh tế của tiểu bang đứng thứ 47 trong bảng xếp hạng quốc gia và đứng hạng nhì trong danh sách những tiểu bang dân chúng bị ngân hàng kéo nhà nhiều nhất nước Mỹ”. Với những con số không mấy tốt đó, “chắc chắn ông sẽ gặp nhiều khó khăn trên đường tiến vào Tòa Bạch Ốc”, theo cảnh báo của ông Colm O’Comartun, người đang điều hành văn phòng Hiệp Hội Thống Dốc Dân Chủ.
“Ông ta (Christie) thành công vì được dân chúng trong tiểu bang quý mến, nhưng khi xuất hiện ở chính trường quốc gia, cử tri sẽ nêu ra những câu hỏi khác, từ lập trường, đường lối hoạt động cho đến các thành quả kinh tế đã đạt được”, ông O’Comartun giải thích. Chiến lược gia Steve Murphy chia sẻ nhận xét đó, tin rằng ông Christie sẽ là ứng viên sáng giá của phe Cộng Hòa, “phía Dân Chủ phải đánh thật mạnh vào chính sách kinh tế thất bại của ông ta, đồng thời cũng phải chỉ rõ cho dân chúng biết ông ta là người của cánh bảo thủ, chẳng khác gì ông George W. Bush và ông Mitt Romney”.
Chưa rõ chuyện rồi sẽ như thế nào, “nhưng trong 3 năm tới báo chí sẽ tiếp tục nói tới ông Christie”, theo nhận xét của một chiến lược gia Cộng Hòa là ông Mark McKinnon, người từng giữ vị trí quan trọng trong ban tham mưu tranh cử cho ông George W. Bush. Một cựu cố vấn khác cũng của Tổng Thống “W” là ông phát ngôn viên Ari Fleicher đưa ra cái nhìn thực tế hơn qua lời phát biểu “từ giờ đến 2016 vẫn còn xa” rất khó đoán chuyện sẽ diễn ra như thế nào.
