post

Tình khúc Cuando Penso En Ti : Em Là Tất Cả

giralda-sevilla-2005Tuấn Thảo RFI

Chỉ cần các nốt nhạc đầu trỗi lên thì ta nhận thấy giai điệu nghe rất quen thuộc. Điều này cũng dễ hiểu mà thôi, vì bản nhạc You’re My Everything từng được dịch sang tiếng Việt thành tình khúc ‘’Em Là Tất Cả’’. Trong nguyên tác, bài hát được viết bằng tiếng Anh. Nhưng phiên bản nổi tiếng và ăn khách hơn cả vẫn là bằng tiếng Tây Ban Nha, nhờ cái tài đặt lời của ca sĩ khiếm thị José Feliciano.

      CUANDO_PENSO_EN_TI_2015_TUAN_THAO.mp3

Tình khúc You’re My Everything được ghi âm trên album đầu tay của nhóm Santa Esmeralda, phát hành vào năm 1977. Mặc dù tên gọi của nhóm mang âm hưởng Tây Ban Nha, nhưng Santa Esmeralda thật ra là một ban nhạc có 4 thành viên gồm cả người Pháp lẫn người Mỹ, ca sĩ chính của nhóm là Leroy Gómez.

Theo chủ xướng của hai nhà sản xuất người Pháp (hai ông Nicolas Skorsky và Jean-Manuel de Scarano), ban nhạc Santa Esmeralda chủ yếu phối hợp nhịp điệu flamenco với dòng nhạc disco, thổi một chút hơi hướng La tinh vào phong trào nhạc kích động, đang rất thịnh hành tại Âu Mỹ.

Ngay từ lúc mới được phát hành, album đầu tay của nhóm Santa Esmeralda rất thành công nhờ phối lại theo điệu flamenco hai ca khúc, bài Don’t Let Me Be Misunderstood của ban nhạc rock người Anh The Animals và bài Gloria của nhạc sĩ Van Morrison.

Trên album này cũng có một giai điệu rất hay là tình khúc You’re My Everything, do ca sĩ chính của nhóm là Leroy Gómez sáng tác. Ngoài tài nghệ ca hát, Leroy Gómez còn biết chơi kèn saxo khá cừ khôi. Giai điệu của bài Em Là Tất Cả do anh sáng tác theo ngẫu hứng bằng kèn sax tenor, chỉ trong vòng chưa đầy một tiếng đồng hồ.

Khi ghi âm nhạc phẩm You’re My Everything (Em Là Tất Cả), ca sĩ kiêm tác giả của bài hát tin chắc là tình khúc này có nhiều triển vọng ăn khách trên thị trường. Chỉ có điều là khi được phát hành trên đĩa nhựa 45 vòng (đĩa đơn thời những năm 1970), theo quyết định của hãng đĩa bài hát này lại được ghi khắc trên mặt B, tức là bài hát phụ, chứ không phải là bài hát chính ghi trên mặt A.

Những bất đồng giữa các nhà sản xuất với ca sĩ chính giải thích vì sao Leroy Gómez ngay sau đó đã tách ra riêng và khởi nghiệp hát solo. Về phần mình, ban nhạc Santa Esmeralda vẫn tiếp tục hoạt động, nhưng kể từ album thứ nhì nhóm này chủ yếu ghi âm với một ca sĩ khác (Jimmy Goings). Nhóm Santa Esmeralda ghi âm tổng cộng là 7 album, cho tới khi rã đám vào năm 1982, trong khi tác giả Leroy Gómez tiếp tục đi biểu diễn cho tới tận bây giờ.

Trong cái rủi lại có cái may, dù được phát hành trên mặt B đĩa nhựa 45 vòng, nhưng tình khúc You’re My Everything (Em Là Tất Cả) lại được xem như là hay honư cả bài hát chính. Trong hai năm 1977 và 1978, nhạc phẩm này tuy không chính thức lọt vào bảng xếp hạng, lại trở thành ca khúc được thính giả yêu cầu nhiều nhất trên các đài phát thanh ở Hoa Kỳ.

Chính cũng vì nhạc phẩm You’re My Everything được phát thanh liên tục trên làn sóng radio, mà giai điệu ca khúc lọt vào tai của ca sĩ khiếm thị José Feliciano.
Nghe bài này quá hay, ông mới có ý định chuyển ngữ ca khúc tiếng Anh sang tiếng Tây Ban Nha, hầu như cùng thời với việc đặt lời cho ca khúc Samba Pa Ti của nhóm nhạc rock La Tinh Santana.

Đôi mắt bị mù, nhưng lỗ tai rất thính, José Feliciano còn từng được đào tạo bài bản trong các lớp dạy đàn ghi ta cổ điển, cho nên khi nghe một giai điệu, ông nắm bắt được ngay đâu là nét tinh tế hài hòa , đoạn nào cần sự chuyển đổi nhịp nhàng, lời ca bổ túc cho giai điệu thay vì đơn thuần minh họa. José Feliciano cũng nói được cả hai thứ tiếng Anh và Tây Ban Nha, cho nên việc đặt lời đối với ông không thành vấn đề.

Lúc đầu, ông muốn dịch bài You’re My Everything một cách gần sát với tựa đề là Eres Mi Todo. Nhưng bản dịch đầu tiên lại không ưng ý, do cách sắp đặt chữ nghe chưa đủ lọt tai. Đến lần dịch thứ nhì, ông đặt lời tây Ban Nha theo một hướng hoàn toàn khác, và chỉ giữ lại so với nguyên tác cái ý tưởng của hình bóng người yêu ngự trị cả trái tim, chiếm lĩnh trọn tâm hồn. Nhạc phẩm Cuando Penso En Ti ra đời và kể từ cuối những năm 1970, trở thành một bài hát tủ trên khắp châu Mỹ La Tinh.

Từ khi ra đời cho tới nay, You’re My Everything đã có đến hơn 500 phiên bản khác nhau, nhưng nhiều hơn cả vẫn là các phiên bản tiếng Tây Ban Nha. Cũng như trường hợp của bài Yo Te Amo phiên bản phóng tác của Roberto Carlos từ tình khúc And I Love Her của nhsom Tứ Quái The Beatles, nhạc phẩm Cuando Penso En Ti không chỉ đặt thêm lời mà còn tăng thêm sắc nét La tinh trong cách phối chủ yếu là với bộ đàn ghi ta. Nhờ vậy mà ca khúc này tự nó có thể đứng vững, không bị phủ bóng mờ nhạt so với nguyên tác tiếng Anh.

Bản nhạc Cuando Penso En Ti từng được hoà âm phối khí theo rất nhiều thể điệu kể cả pop jazz, slow rock, cha cha, bossa nova, bolero và thậm chí salsa …. Dù có phối theo điệu nào đi chăng nữa, bản nhạc vẫn giữ được một nét gi đó rất gần gũi tha thiết, một bóng hình in khắc tựa như vết xăm không phải trên làn da mà là in đậm trong tim, càng thiếu vắng càng thêm ngời sáng, càng muốn lãng quên càng nhức nhối (đau nhói) tâm can. Giai điệu tưởng chừng nhạt phai theo năm tháng, xóa nhoà với thời gian, nào ngờ vẫn da diết lãng mạn, ám ảnh nỗi miên man.